UWAGA!
Zarząd Główny ZKwP wprowadził obowiązek badań w kierunku dysplazji stawów biodrowych: wszystkie retrievery, tak psy jak i suki urodzone po 01.01.2006, muszą posiadać wynik badania na dysplazję: dopuszczane są psy i suki z wynikiem A, B, C. Nie zezwala się na łączenie psów i suk z wynikiem C.
Dysplazja stawów biodrowych (HD - Hip Dysplasia) to zaburzenie rozwojowe polegające na niedopasowaniu główki kości udowej do panewki. W rezultacie, głowa kości udowej przestaje ściśle przylegać do panewki stawu, co prowadzi do nadwichnięcia stawu biodrowego, stanu zapalnego chrząstki stawowej, i ogólnego zwyrodnienia stawu.
Dysplazja jest chorobą uwarunkowaną genetycznie o charakterze poligenicznym (a zatem zależącym od działania wielu genów), dlatego zawsze przy kupnie szczeniaka należy sprawdzić, czy rodzice są od niej wolni. Nie daje to wprawdzie gwarancji posiadania wolnego od dysplazji szczeniaka, ale w znacznym stopniu minimalizuje ryzyko wystąpienia choroby.
Na szybkość rozwoju dysplazji i stopień jej zaawansowania wpływają także czynniki środowiskowe (nieprawidłowe żywienie - zbyt duża zawartość substancji mineralno-witaminowych, przekarmianie, otyłość, zbyt forsowny trening w okresie szczenięcym). Nie leczona dysplazja może powodować silny ból, ograniczenie ruchomości stawu, wczesny rozwój zmian zwyrodnieniowych.
W wieku szczenięcym (4-5 miesięcy) można przeprowadzić wstępne badanie, które pozwoli wykryć ewentualne zmiany w początkowym stadium. Dzięki wczesnemu zdiagnozowaniu dysplazji, można rozpocząć leczenie jeszcze zanim powstaną w stawach zmiany zaawansowane, co może znacznie spowolnić rozwój dysplazji. Ostateczny wynik można określić u dorosłego już psa -szczególnie prześwietlenie jest polecane dla właścicieli pragnących uprawiać ze swoim psem sporty, a także jest konieczne dla hodowców.
Zdarza się że psy nawet z zaawansowaną nie dają wyraźnych objawów - dlatego tak ważne jest wykonanie RTG.
Najczęstsze objawy to:
sztywny chód, kulawizna,
problemy ze wstawaniem, szczególnie po dłuższym spoczynku
nasilenie kulawizny po dłuższym wysiłku
niechęć do ruchu,
problemy ze wskakiwaniem i zeskokiem.
Stopnie dysplazji - oznaczenia wyników:
HD A - wolny od dysplazji
HD B - prawie normalny
HD C - nieznaczna (lekka) dysplazja
HD D - umiarkowana (średnia) dysplazja
HD E - ciężka dysplazja
Porównanie wyników HD w różnych krajach
|
obecne
oznaczenia FCI |
dawne oznaczenia
FCI |
USA |
Niemcy |
Czechy/Słowacja
|
Wielka Brytania /
Australia
|
|
A |
A1 |
excellent |
normal |
0/0 |
0-4 (nie > 3/staw) |
|
A |
A2 |
good |
normal |
0/0 |
5-10 (nie > 6/staw) |
|
B |
B1* |
fair |
normal |
0/1 lub 1/0 |
11-18 |
|
B |
B2 |
borderline |
fast normal |
1/1 |
19-25 |
|
C |
C |
mild |
noch zugelassen |
0/2, 2/0, 1/2, 2/1, 2/2 |
26-35 |
|
D |
D |
moderate |
mittlere |
0/3, 3/0, 3/1, 1/3, 3/2, 2/3, 3/3 |
36-50 |
|
E |
E |
severe |
schwere |
0/4, 4/0, 4/1, 1/4, 4/2, 2/4, 4/3, 3/4, 4/4 |
51-106 |
|
B1* - istnieje niejasność czy wynik B1* kwalifikować do A czy do B
Dysplazja stawu łokciowego (ED - Elbow Dysplasia)
Wskutek zaburzeń w rozwoju stawu, jego chrząstki mają tendencje do oddzielania się od kości (pierwsze objawy choroby występują między 4- 9 miesiącem życia). Kiedy powyższe fragmenty kości są luźne, poruszają się, powodują wówczas zapalenie stawu i silny ból.
Nie leczona dysplazja prowadzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych powodujących artrozę - zesztywnienie zaburzające w znacznym stopniu funkcję stawu. Ponieważ choroba może również przebiegać bezobjawowo, badanie radiologiczne przeprowadza się przede wszystkim u psów hodowlanych.
W dysplazji stawu łokciowego możemy się spotkać z (razem lub oddzielnie) :
izolowanym wyrostkiem łokciowym dodatkowym (
UAP, do 6 miesiąca powinien połączyć się z resztą kości. Jeśli do tego nie dojdzie, fragment kości będzie się poruszać i uwierać wewnątrz stawu, co z kolei powoduje zapalenie stawu i silny ból),
osteochondrozą stawu łokciowego (
OCD)
izolowany nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej (
UME)
izolowanym wyrostkiem dziobiastym (
FMCP)
Przyczyny:
U psa dysplazja stawu łokciowego moze pojawić się wskutek obciążenia genetycznego i/lub czynników środowiskowych. Należą do nich:
- nadmierne przekarmianie
- duża ilość białka i energii w pokarmie, co moze spowodować zaburzenia wzrostu kośćca (zbyt szybki wzrost).
- zbyt duża ilość wapnia, fosforu i witamin w pokarmie( zbyt szybki rozwój koścca).
- zbyt forsujące ćwiczenia /zabawa młodego psa (zbyt długie spacery, zbyt żywiołowe zabawy, zaawasowany trening, wchodzenie po schodach etc.)
Objawy:
kulawizna,
niechęć do zabawy i spacerów,
tkliwość okolicy stawu ze zwiększeniem obrysu stawu łokciowego,
ograniczony zakres ruchów,
odwiedzenie chorej kończyny,
trzeszczenie podczas zginania i prostowania stawy łokciowego.
Diagnoza - na podstawie wywiadu, badania klinicznego, oraz RTG. Najlepiej wykonać je dla obu stawów, gdyż choroba najczęściej rozwija się jednocześnie w obu łapach.
Stopień dysplazji stawów łokciowych - możliwe wyniki:
ED 0/0 - normalne / wolne od dysplazji stawy łokciowe
1/1 (czy 0/1, 1/0) - lekka dysplazja
ED 2/2 (czy 0/2, 2/0) - umiarkowana dysplazja
ED 3/3 (czy 0/3, 3/0) - ciężka dysplazja
Dodatkowe informacje dotyczące dysplazji:
Tollery są z pewnością rasą mniej obciążoną dysplazją niż goldeny czy labradory, ale dysplazja (szczególnie biodrowa; łokciowa występuje w znacznie mniejszym, prawie minimalnym stopniu) pojawia się stosunkowo często - zdecydowanie częściej, niż życzyliby tego sobie hodowcy. Nie można mówić, że dysplazja nie jest spotykana, bądź nie występuje u Nova Scotia Duck Tolling Retrieverów - niestety, nie udało się jej wyeliminować i dotyka ona część populacji (włącznie z wynikami dysplazji w stadium bardzo ciężkim)
W Polsce mało Tollerów jest jeszcze przebadanych, niemniej dla tych które posiadają wpisy wykonane przez uprawnionego weterynarza, zostały wykonane
statystyki HD i ED polskich Tollerów.
Lekarze weterynarii upoważnieni do odczytów wyników RTG w kierunku dysplazji
Zestawienie preparatów chondroterapeutycznych
Młodzieńcze zapalenie kości ( ENOSTOZA) jest schorzeniem prawdopodobnie o podłożu genetycznym. Enostoza jest chorobą , która dotyczy kości kończyn. Charakteryzuje się kulawizną jednej lub więcej łap. Kulawizna ta ma tendencję do nawrotów i może być naprzemienna ( pies kuleje raz na jedną, drugi raz na inną kończynę).
Kulawiźnie mogą towarzyszyć inne objawy ogólne takie jak:
osowiałość,
gorączka,
niechęć do ruchu.
Rozpoznanie schorzenia stawia się na podstawie badania klinicznego. Dla potwierdzenia diagnozy wykonuje się badanie RTG. Leczenie polega na stosowaniu w miarę potrzeby środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych.
Poprawa następuje szybko. Nawroty mogą występować do ukończenia przez psa 2 roku życia. Jeżeli mimo leczenia stan pacjenta nie poprawia się należy podejrzewać współistnienie innych chorób układu ruchu takich jak np. dysplazja stawu biodrowego czy dysplazja stawu łokciowego.
Autor Sylwia Szymańska
Osteochondroza - istotą tej stosunkowo często występującej choroby jest obumieranie tkanki chrzęstnej w stawach. Może ona dotknąć dowolny staw, ale zwykle atakuje łokciowy. Silny ból sprawia, że pies kuleje, a w późniejszym wieku zapada na artretyzm. Chorobę diagnozuje się na podstawie zdjęcia rentgenowskiego, a leczy operacyjnie usuwając martwą tkankę. Od wielu lat ostechondroza pozostaje chorobą, której przyczyn nie udało się konkretnie ustalić. Wydaje się, że na jej rozwój i powstanie może mieć wpływ kilka czynników, wśród których do najważniejszych należy zaliczyć predyspozycję genetyczną, sposób żywienia oraz aktywność psa.
Pierwsze objawy choroby pojawiają się zwykle między 4 a 12 miesiącem życia. Początkowo pies zaczyna ostrożniej stawiać jedną kończynę, lekko odstawiając ją na bok. Potem, zwykle następnego dnia po dużym wysiłku, pojawia się kulawizna, która po kilku, kilkunastu godzinach przechodzi. Takie krótko trwające kulawizny powtarzają się regularnie przez kilka tygodni. Wreszcie pies zaczyna stale kuleć, a w zaawansowanym stadium w ogóle nie opiera chorej kończyny o podłoże.
Osteochondroza jest chorobą trudną do zdiagnozowania, szczególnie we wczesnej fazie. Bardzo ważne jest dokładne zbadanie kończyny na którą kuleje pies i określenie, w którym miejscu pies odczuwa ból - pozwala to na wykluczenie innych chorób, które występują często u młodych psów - dysplazji stawu łokciowego, enostozy czyli młodzieńczego zapalenia kości oraz osteodystrofii przerostowej. Oprócz bolesności w badaniu klinicznym można stwierdzić zaniki mięśniowe oraz ograniczoną ruchomość stawu.
Źródło
Chondrodysplazja to dziedziczna deformacja nóg - nieprawidłowości pojawiają się w ich kształcie oraz długości, co daje czasem wrażenie karłowatości. Deformacje zaczynają się pojawiać w trakcie rozwoju szczenięcia - chorobę diagnozuje się poprzez badanie RTG.
Więcej o chondrodysplazji
Zdjęcie chondrodysplastycznych Tollerów - zdjęcie ze strony Tollerfiles
Oprac. Małgorzata Korbel - Konsultacja lek. wet. Justyna Jabłońska, hodowca labrador retrieverów SODALIS .
